Ιός HPV: Καρκίνος τραχήλου μήτρας

Κύρου Μαίρη

MSc, Μαία – Σύμβουλος Ομάδων Εγκύων και Λεχωίδων

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως, με 604.000 νέες περιπτώσεις το 2020. Περίπου το 90% των 342.000 θανάτων απο καρκίνο τραχήλου συμβαίνουν στις χαμηλού και μεσαίου οικονομικού επιπέδου χώρες.

Οι γυναίκες με HIV έχουν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του τραχήλου σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Υπολογίζεται οτι το 6% όλων των περιπτώσεων καρκίνων του τραχήλου αποδίδoνται στον HIV. Υπολογίζεται οτι το 20% των παιδιών χάνουν τις μητέρες τους εξαιτίας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Ο προφυλακτικός εμβολιασμός για τον HPV, ο τακτικός έλεγχος, η γρήγορη αντιμετώπιση προκαρκινικών αλλοιώσεων, είναι αποτελεσματικοί τρόποι πρόληψης και με χαμηλό κόστος.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να θεραπευτεί όταν διαγνωστεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί σωστά.

Ο στόχος μεταξύ των χωρών είναι η μείωση των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου σε 4 ή και λιγότερες/100.000 γυναίκες ως το 2030. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θέτουν 3 βήματα:

• Εμβολιασμό στο 90% των κοριτσιών εως την ηλικία των 15 ετών.
• Έλεγχο των γυναικών με υψηλής ποιότητας screening εως την ηλικία των 35 ετών και 45 ετών.
• Το 90% των γυναικών με καρκίνο τραχήλου να λάβει θεραπεία.

Το μοντέλο αυτό εκτιμάται οτι μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση 74 εκατομμυρίων περιπτώσεων καρκίνου και 62 εκατομμύρια θανάτους!

Ποιά είναι η αιτία για τον καρκίνο του τραχήλου;

Ο ιός του HPV (Human Papilloma Virus) είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Ο ιός αυτός έχει διάφορα στελέχη, με κάποια να είναι πιο επιθετικά κι επομένως με μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανιστεί καρκίνος όταν δεν πραγματοποιείται τακτικός έλεγχος και παρακολούθηση. Συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα και γι’ αυτό είναι απαραίτητος ο ετήσιος έλεγχος με το τεστ Παπ, προκειμένου να διαγνωστεί έγκαιρα. Oι περισσότεροι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι θα κολλήσουν HPV σε κάποια φάση της ζωής τους. Το 95% των περιπτώσεων με καρκίνο του τραχήλου οφείλονται στην μόλυνση από τον ιό του HPV. Συνήθως οι καρκινικές αλλοιώσεις εμφανίζονται 15 – 20 χρόνια μετά την αρχική μόλυνση. Ωστόσο, σε γυναικες με τον ιό του HIV, λόγω του αδύναμου ανοσοποιητικού, οι αλλοιώσεις γίνονται νωρίτερα, στα 5 – 10 χρόνια.

Πρόληψη

• Ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση
• Πρόσβαση στην ενημέρωση
• Πρόσβαση στις υπηρεσίες πρόληψης
• Προφυλακτικός εμβολιασμός στην ηλικία 9 – 14 ετών
• Ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος
• Έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων και αντιμετώπιση
• Χρήση προφυλακτικού

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου λόγω HPV

• Το στέλεχος/τύπος του HPV.
• To ανοσοποιητικό σύστημα (η άμυνα του οργανισμού)
• Η ύπαρξη άλλων Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων
• Ο αριθμός των τοκετών
• Νεαρή ηλικία σε πρώτη κύηση
• Ορμονική αντισύλληψη
• Κάπνισμα

Προφυλακτικός εμβολιασμός

Παγκοσμίως διατίθενται 6 εμβόλια για τον HPV, τα οποία προφυλάσσουν από τους πιο επιθετικούς τύπους 16 και 18 του ιού. Τα εμβόλια φαίνεται οτι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά στην πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό του HPV.
Προτεραιότητα στον εμβολιασμό έχουν τα κορίτσια ηλικίας 9 – 14 ετών (πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής). Το εμβόλιο χορηγείται σε 1 ή 2 δόσεις αλλά σε άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό δίνονται 2 ή 3 δόσεις. Σε ορισμένες χώρες γίνεται εμβολιασμός και των αγοριών στην ίδια ηλικία.

Ο εμβολιασμός δεν προφυλάσσει από τα υπόλοιπα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Οπότε είναι απαραίτητη και η χρήση του προφυλακτικού για την προστασία γυναικών και αντρών.