Κολικοί στα βρέφη: Τι είναι σημαντικό να γνωρίζω

Κύρου Μαίρη

MSc, Μαία – Σύμβουλος Ομάδων Εγκύων και Λεχωίδων

Η χαρά από τον ερχομό ενός παιδιού, φέρνει και πολλές απορίες κι ανησυχίες στους νέους γονείς, μέσα στις οποίες περιλαμβάνονται κι ερωτήσεις σχετικά με τους κολικούς. Αρχικά, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε τι είναι οι κολικοί, καθώς πολλές φορές ένα ευερέθιστο ή πιο ανήσυχο μωρό το χαρακτηρίζουμε «μωρό με κολικό». Κάποια βρέφη μπορεί να κλαίνε συχνά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν κολικούς. Είναι βρέφη πιο ανήσυχα, τα οποία έχουν ανάγκη για έξτρα φροντίδα, αγκαλιά και «κράτημα».

Όσον αφορά τους κολικούς θεωρείται ότι ισχύει ο κανόνας των Τριών (Wessell’s Criteria): Το νεογνό/βρέφος κλαίει έντονα για πάνω από 3 ώρες την ημέρα (συνήθως απογευματινές ή βραδινές), για τουλάχιστον 3 μέρες την εβδομάδα και με διάρκεια τουλάχιστον 3 εβδομάδες. Παγκοσμίως 1 στα 5 βρέφη θα παρουσιάσει κολικούς. Συνήθως εμφανίζονται μετά τις 2 πρώτες εβδομάδες ζωής, κορυφώνονται στις 6 εβδομάδες και στους 3 – 4 μήνες έχουν πλέον σταματήσει. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ξεκάθαρη αιτία για τους κολικούς ενώ φαίνεται ότι δεν έχουν σχέση με το φύλο του παιδιού. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι παράγοντες που ενοχοποιούνται:
– Ένα βρέφος υπερευαίσθητο στα ερεθίσματα (φως, ήχος, κ.λ.π.)
– Το κάπνισμα στην κύηση διπλασιάζει την πιθανότητα εμφάνισης κολικών στο βρέφος
– Ανώριμο νευρικό σύστημα
– Χαμηλού βάρους νεογνό
– Δυσανεξία σε ουσίες τροφών που περνούν από το μητρικό γάλα
– Δυσανεξία στην πρωτεΐνη του γάλακτος σε περίπτωση τεχνητής διατροφής
– Υπερφαγία ή μειωμένη πρόσληψη τροφής
– Οι κολικοί μπορεί να είναι αντίδραση του βρέφους σε ένα περιβάλλον που βιώνει έντονο άγχος, φόβο, τρόμο, σύγχυση.

Όσον αφορά τα συμπτώματα των κολικών πέρα από το οξύ κι έντονο κλάμα (κανόνας των τριών), τα βρέφη παρουσιάζουν:
– Απότομες και νευρικές κινήσεις στα χέρια και στα πόδια (χέρια σε θέση μπουνιάς και τα πόδια κοντά στην κοιλιά και τα τινάζουν απότομα)
– Έκφραση σφιξίματος στο πρόσωπο κι έντονα κόκκινο πρόσωπο λόγω του σφιξίματος
– Το βρέφος μοιάζει να πονάει
– Μπορεί να υπάρχουν αέρια, τα οποία σχετίζονται με τον αέρα που καταπίνουν τα μωρά όταν κλαίνε.

Οι γονείς δεν πρέπει να πανικοβάλλονται, καθώς όλα τα βρέφη κλαίνε για διάφορους λόγους (πείνα, υγρασία, κρύο, ζέστη, πόνος, κούραση, ανασφάλεια, άγχος). Το κλάμα είναι ένας τρόπος επικοινωνίας για το βρέφος όταν έχει μια έντονη ενόχληση. Γενικότερα, η «φάση των κολικών» χρειάζεται υπομονή και στήριξη. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται την στιγμή που συμβαίνει, ότι είναι μια φάση που περνάει και ότι το βρέφος δεν κινδυνεύει. Επίσης, το έντονο κλάμα του βρέφους δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλοί γονείς.

 Τι μπορούν όμως να κάνουν οι γονείς για να ανακουφίσουν το βρέφος;
– Δέρμα με δέρμα επαφή ή κράτημα βρέφους με sling
– Βάδισμα των γονιών έχοντας αγκαλιά το βρέφος με λυγισμένα τα ποδαράκια (ρυθμική κίνηση)
– Φάσκιωμα του βρέφους
– Πιο μικρά και συχνά γεύματα
– Ζεστό μπάνιο ή ζεστά επιθέματα στην κοιλίτσα
– Βρεφικό μασάζ
– Σταθεροί ήχοι, όπως ο λευκός ήχος, ήχοι από απορροφητήρα, σεσουάρ, ηλεκτρική σκούπα
– Ήχοι περιβάλλοντος, όπως οι ήχοι κυμάτων
– Ήρεμο τραγούδι ή χαλαρωτική μουσική
– Ρόφημα χαμομηλιού από την θηλάζουσα μητέρα

Όταν η μητέρα αισθάνεται απόγνωση και τρόμο, καλό είναι να απομακρυνθεί για λίγα λεπτά από το βρέφος και να πάρει βαθιές και ήρεμες αναπνοές, ώστε να μπορέσει να επανέλθει πιο ήρεμη. Σημαντικό είναι να ζητήσουν οι γονείς βοήθεια από συγγενείς και φίλους, ώστε να έχουν κάποιο χρόνο ξεκούρασης.
Επίσης, καλό θα ήταν να σημειώνουν τις ημέρες των κολικών, τις κενώσεις του βρέφους, αν βγήκαν βόλτα, την διατροφή της μητέρας, ώστε να μπορούν να γίνουν τυχόν συσχετίσεις. Τέλος, η συμμετοχή σε ομαδικές βρεφικές δραστηριότητες λειτουργεί πολύ βοηθητικά και για το βρέφος αλλά και για τους γονείς.